Sözleşmesel Önemi ile Franchise

Aslı Hanım öncelikle sizi tanıyabilir miyiz? Ne kadar zamandır Franchise alanında çalışıyorsunuz?

Merhaba. 2006’dan beri avukatlık mesleğini sürdürmekteyim. İzmir’de Hukuk Fakültesi’ni bitirdikten sonra yüksek eğitimimi “Sözleşmeler Hukuku” alanında (Paris Universitesi XI) gerçekleştirdim. Yüksek lisans tezim “Sözleşmelerden Dönme” konusundadır. Ayrıca Galatasaray Üniversitesinde de Ekonomi Hukuku alanında bir yüksek lisans daha yaptım. Bunun yanı sıra 2013’de arabulucu olduktan sonra Ticaret Hukuku, İş Hukuku gibi alanlarda uzmanlık eğitimi aldım. Franchise alanı ise, avukatlık büromuzun Türkçe’nin yanı sıra gerek  İngilizce ve Fransızca yabancı dillerinde yabancı müvekkillere hizmet veriyor olması gerek de franchise alanının mahiyeti itibariyle en başta bir sözleşme olması sebebiyle ilgi ve çalışma alanımıza dahil oldu. 10 seneyi aşkın süredir bu alanda gerek Türk yatırımcılara gerekse Türkiye’de yatırım yapmak isteyen yabancılara hizmet vermekteyiz.
 
Bu alanda, marka ile anlaşarak kendi işini kurmak isteyen veya yeni iş alanlarına geçmek isteyenler, diğer ifade ile “Franchise Alanlar” için avantajlar nelerdir?
Franchise alacak olan kişi veya firma, en başta hali hazırda kurulmuş ve rüşdünü ispatlamış bir markayı kullanacaktır. Franchise veren taraf, teknik bilgiye ve tecrübeye sahiptir. Bu bilgi ve tecrübesini franchise alan ile paylaşır. Daha önce denenmiş ve işlerliği kanıtlanmış bir markanın know-how’ından yararlanma imkânı  elde edecek olması, kendisi için çalışma hayatında riskleri minimize edecek olması açısından avantajdır. Zira hali hazırda işler bir sistem ve bu alanda tecrübeden yararlanacak olmak, bir teşebbüsü sıfırdan kurmaktan çok farklıdır. Hali hazırda kurulmuş ve işleyen bir iş modeline sahip olacak olan franchise alan, hazır bir potansiyel müşteri porföyüne de erişim sağlayacaktır. Marka bilinirliği bu potansiyel müşterilere erişimi sağlar.

Marka ile anlaşarak kendi işini kurmak isteyen veya yeni iş alanlarına geçmek isteyenler, “Franchise Alanlar” nelere dikkat etmelidir?
Franchise alanların öncelikle en baştan itibaren yükümlülük altına girecekleri ve atacakları her adımda hukuki yardım almalarını önemsiyorum. Zira franchise ilişkisi her iki tarafı da hak ve yükümlülük altına sokan sözleşmesel bir ilişkidir. Sonradan yaşanacak zararı önlemenin en önemli yollarından birisi üzerinde çalışılmış, yeterince müzakere edilmiş, her iki tarafın da beklentilerini karşılayan ve riski azaltan sözleşmesel ilişki kurmaktır. İyi kaleme alınmış, hak ve beklentileri karşılayan, riskler konusunda hassas bir sözleşme franchise alanın ve verenin mesleki faaliyetinde elzemdir. Franchise ilişkisinin ruhu ve temeli sözleşme üzerine kurulmuştur dersem hata olmayacaktır. Franchise alanların dikkat etmesini önerdiğim konuların başında piyasa istikrarsızlığının da bir yansıması ile paralel olarak sermaye unsuru üzerinde en başta titiz bir çalışma yapmaları gelmektedir. 
Franchise alanların öngörü ile dikkate alması gereken çeşitli bir çok konu mevcut olmakla birlikte girişimciliklerini  sekteye uğramamak adına belki ki de en fazla piyasa şartları hakkında öngörülü olmaya gayret etmeleri ve  mümkün olduğu kadar alacakların tahsilâtından dolayı yaşanan zorlukları, işletme giderlerini, kamu giderlerini, yakın vadede oluşacak öncelikli borçlar hakkında ön çalışma yapmalarını öneririm. 

Markasına girişimci arayanların başka bir ifade ile “franchise verenlerin” dikkat etmesi gerekenler için riskler nelerdir? Nelere dikkat edilmelidir? Franchise veren franchise alana mesleki anlamda en değerli varlığını, markasını emanet etmektedir. Dolayısıyla bu alandaki bilgi ve tecrübelerini markasını gerek yaratırken gerek de yaşatırken kazandığı know how franchise alana vereceği eğitimler yolu ile aktarırken bunun iki taraflı bir güvence ve kazanç olduğu tespit edilmekte. Zira bu Know-How tabiri ile ifade edilen bilgi birikimi ve tecrübe franchise alan için altın değerinde olduğu kadar markasını emin ellere teslim eden, itibarını tecrübe aktarımı yolu ile zedelemekten koruyan franchise veren için de aynı değerdedir. Kısaca franchise veren gerekli tecrübe ve bilgiyi aktaramazsa itibarının zedelenme riski ile karşı karşıya kalacağı gerçeğini unutmamalıdır.

Sektörde bir uygulayıcı olarak Franchise sistemini ekonomik açıdan büyüme çerçevesinde nasıl değerlendirirsiniz? 
Franchise sistemi ürün veya hizmetin sunulmasında standardizasyona gidebilen tanınmış firmaların, sermaye yatırımı yapmadan büyümelerine ve kârlarını arttırmalarına ya¬rdımcı olan bir pazarlama ve dağıtım yöntemi olduğu için hem ulusal anlamda hem de uluslararası anlamda büyümeye ekonomik açıdan katkısı çok olumlu bir sistemdir. Özellikle de konuğu olduğum Özhan Erem Bey’in kurucusu olduğu bu fuarın ülke ekonomisine çok olumlu bir katkısı olduğunu, yaşadığımız bu zorlu dönemi de göz önüne alarak, belirtmeliyim. Girişimcilik ülkemize ve ekonomiye, elbette ki riskleri göz önüne alarak ve bahsettiğim sağlam sözleşme temellerine bu ilişkiyi yaymak suretiyle olumlu katkılarda bulunmaktadır.